Νομοσχέδιο «για τον εξορθολογισμό και την βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης»
Πορίσματα συζητήσεων
(Συνεδρίαση Ε.Δ.Μ. στις 14 Απριλίου 2011 )
Η Εταιρία Δικαστικών Μελετών συνεδρίασε στις 14.4.2011 στα γραφεία της ενόψει του νομοσχεδίου για τον «Εξορθολογισμό και την βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης», άκουσε τις εισηγήσεις του Καθηγητή κ. Κ. Φ. Καλαβρού και του Αρεοπαγίτη κ. Δ. Κράνη και μετά από διαλογική συζήτηση μεταξύ των παρισταμένων μελών της κατέληξε στα ακόλουθα πορίσματα:
1. Διαφωνεί με την πρόταση του νομοσχεδίου περί υπαγωγής των εφέσεων κατά των αποφάσεων του ειρηνοδικείου στην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου, περί ιδρύσεως μονομελών εφετείων και συνεδρίασης των πολιτικών τμημάτων του Αρείου Πάγου υπό τριμελή σύνθεση (άρθρο 3 παρ.3 και 4 ΣχΝ).
2. Κρίνει θετική τη διάταξη που προβλέπει την απλοποίηση του τύπου παροχής της δικαστικής πληρεξουσιότητας, δηλαδή παροχής και με απλό έγγραφο με θεώρηση της υπογραφής από δικηγόρο, όπως συμβαίνει και στον ΚΠοινΔ (άρθρ. 7 ΣχΝ).
3. Χαιρετίζει την εισαγωγή των διατάξεων, με τις οποίες προβλέπεται η ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση δικογράφων, θεωρώντας ότι αυτές αποτελούν σημαντικό βήμα εκσυγχρονισμού της δικαιοσύνης. Θεωρεί, επίσης, θετική την κατάργηση της υποχρεωτικότητας της ρύθμισης του άρθρου 214Α και θεωρεί θετική τη διάταξη του άρθρου 233 § 2 ΚΠολΔ.
4. Η θυροκόλληση εγγράφου στην είσοδο πολυκατοικίας σε περίπτωση απουσίας αυτού τον οποίο αφορά, ίσως δημιουργήσει προβλήματα παραβίασης ακόμη και προσωπικών δεδομένων, ενώ θα καταστήσει κοινό τόπο τον ισχυρισμό ότι δεν έλαβε τελικώς γνώση του εγγράφου ο ενδιαφερόμενος (άρθρ. 12 του ΣχΝ).
5. Η επίδοση του εγγράφου σε περίπτωση απουσίας του ενδιαφερομένου μόνο σε ενήλικες συνοίκους μάλλον αδικαιολόγητα προσκόμματα και ακυρότητες της επίδοσης θα δημιουργήσει (άρθρ. 12 ΣχΝ).
6. Θεωρεί θετική τη διάταξη, με την οποία συμπεριλαμβάνονται στις εγγραπτέες κατ’ άρθρο 220 ΚΠολΔ αγωγές και οι αγωγές διάρρηξης δικαιοπραξίας ως καταδολιευτικής, θεωρεί, όμως, παράλειψη, ότι δεν περιελήφθη αντίστοιχη διάταξη και για τις προσωρινές διαταγές, που επιβάλλουν απαγόρευση διάθεσης.
7. Θεωρεί θετική τη διάταξη για συμπλήρωση ελλείψεων του πινακίου κατά την εκφώνηση της υπόθεσης (άρθρ. 22 παρ.2 ΣχΝ).
8. Επισημαίνει, ότι οι διατάξεις, οι οποίες καθιερώνουν τη δυνατότητα διόρθωσης-συμπλήρωσης της (πραγματικής) αοριστίας της αγωγής και των ενστάσεων κατά τη συζήτηση της υπόθεσης θα δημιουργήσουν σοβαρά ζητήματα ακρόασης του αντιδίκου του διαδίκου, που συμπληρώνει ή διορθώνει τους ισχυρισμούς του, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει και δυσεπίλυτα προβλήματα απόδειξης και ανταπόδειξης των σχετικών ισχυρισμών. Προς την ίδια κατεύθυνση διατυπώθηκαν και επιφυλάξεις ως προς την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 236 ΚΠολΔ.
9. Διατυπώνει επιφυλάξεις ως προς την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 270 § 5 ΚΠολΔ για τη διαδικασία της συζήτησης ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, η οποία δεν μπορεί να λειτουργήσει στα μεγάλα πρωτοδικεία, όπως αυτό των Αθηνών. Η λύση που προτείνει ως καταλληλότερη η ΕΔΜ είναι η εξής: Κατά την ορισμένη δικάσιμο γίνεται προεκφώνηση όλων των υποθέσεων από το πινάκιο. Με τον τρόπο αυτό εκκαθαρίζεται το πινάκιο από τις υποθέσεις, οι οποίες συζητούνται αμέσως, λόγω μη διεξαγωγής εμμάρτυρης απόδειξης, ή των οποίων αναβάλλεται ή ματαιώνεται η συζήτηση. Εκείνες που απομένουν, προκειμένου να εξεταστούν μάρτυρες, μοιράζονται από τον πρόεδρο στους εισηγητές-δικαστές της σύνθεσής του. Η εξέταση όμως των μαρτύρων δεν πρόκειται να γίνει κατά την ίδια δικάσιμο, αλλά κατά την αμέσως επόμενη δικάσιμο της ίδιας σύνθεσης (συνήθως μετά 15 ημέρες ή μετά μια εβδομάδα) ενώπιον κάθε εισηγητή ξεχωριστά. Έτσι εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος, διότι ο πρόεδρος και ο εισηγητής δικαστής αποφεύγουν την προηγούμενη άσκοπη μελέτη υποθέσεων, για τις οποίες δεν γνωρίζουν αν θα ακολουθήσει συζήτηση και εξέταση μαρτύρων και θα έχουν το χρόνο να προετοιμαστούν καλύτερα για την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη διεξαγωγή των εμμάρτυρων αποδείξεων.
10. Η υποχρέωση ανάληψης των εγγράφων από το φάκελο της δικογραφίας θα ήταν χρήσιμο προς εξοικονόμηση χρόνου να ισχύει όχι μόνο μετά το πέρας της συζήτησης της υπόθεσης, αλλά και για την περίπτωση μακράς αναβολής.
11. Κρίνει θετικές τις ρυθμίσεις για τους μάρτυρες στην επαναληπτική συζήτηση προς απόδειξη ισχυρισμών μόνο του άρθρου 269 παρ.2β ΚΠολΔ.
12. Η ρύθμιση του άρθρου 268 παρ.5 είναι ίσως αυτονόητη. Η κατάργησή της όμως με το άρθρ. 26 παρ.2 του ΣχΝ θα δημιουργήσει αφορμές για αντίθετες σκέψεις.
13. Συμφωνεί με την επαναφορά των τεκμηρίων της ερημοδικίας, διατυπώνει ,όμως, επιφυλάξεις ως προς τη ρύθμιση του άρθρου 528 , η οποία λειτουργεί ως πλήρες υποκατάστατο της αναιτιολόγητης ανακοπής ερημοδικίας στον δεύτερο βαθμό.
14. Διατυπώνει επιφυλάξεις ως προς τη ρύθμιση του άρθρου 544 αριθ. 10 εδ. β΄ ΚΠολΔ, η οποία φαίνεται να παρέχει τη δυνατότητα έγερσης αγωγής για την αναγνώριση της δωροληψίας ή της παράβασης καθήκοντος δικαστή, ρύθμιση η οποία θα δώσει αφορμή σε προφανείς καταχρήσεις στην πράξη.
15. Συμφωνεί με την τροποποίηση του άρθρου 693 ΚΠολΔ (κατάργηση της υποχρέωσης έγερσης τακτικής αγωγής), καθώς επίσης και με την τροποποίηση του άρθρου 699 ΚΠολΔ (κατάργηση της δυνατότητας του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για άσκηση αναίρεσης κατά συγκεκριμένων αποφάσεων των ασφαλιστικών μέτρων).
16. Διαφωνεί με την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 975 περ. 3 ΚΠολΔ, η οποία επεκτείνει χρονικά τα σχετικά προνόμια (από εξι μήνες σε δύο χρόνια) και προσθέτει στο σύστημα της «προαφαίρεσης» και τις απαιτήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, πράγμα το οποίο θα επιφέρει πλήρη εκμηδένιση τις πιθανότητας ικανοποίησης των λοιπών δανειστών και κυρίως των ειδικών προνομιούχων.
17. Θεωρεί, ότι η Επιτροπή έπρεπε να εξετάσει και υιοθετήσει σύστημα ενοποίησης-απλοποίησης των ειδικών διαδικασιών, η ρύθμιση των οποίων σήμερα δημιουργεί προβλήματα και εμπεριέχει πληθώρα διαφορετικών και εν πολλοίς μη απαραίτητων ρυθμίσεων, οι οποίες δημιουργούν ανασφάλεια δικαίου.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 