ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
ΠΟΡΙΣΜΑ
Τα μέλη της Εταιρίας, αφού κατά τις συνεδριάσεις της 16 και 30.1.2003 άκουσαν τον εισηγητή Μιχαήλ Μαργαρίτη , Πρόεδρο Εφετών, εν όψει και της συζήτησης που επακολούθησε, εξέδωσαν το ακόλουθο πόρισμα, σχετικά με το νέο Σχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης «για την επιτάχυνση της ποινικής διαδικασίας και άλλες διατάξεις».
Α. Γενικές παρατηρήσεις:
1. Προσβλέπουν στην επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών, ως σοβαρό αίτημα εκσυγχρονισμού της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης, όχι όμως και ως αυταξία που να δρα αυτοτελώς, αποσπασμένη από το αναγκαίως συζευγμένο αίτημα της ορθότητας των αποφάσεων.
2. Φρονούν ότι η τροποποίηση βασικών διαρθρωτικών νομοθετημάτων, όπως ο ΚΠοινΔ πρέπει να γίνεται με μεγάλη περίσκεψη και προς την κατεύθυνση μιας πλήρους εναρμόνισής του και προς τις αρχές του υπερεθνικού δικαίου τη ΕΣΔΑ, πάντοτε δε και σε συνάρτηση με την προοπτική ανταπόκρισης των σκοπούμενων μεταρρυθμίσεων προς τις δυνατότητες του δικαστικού συστήματος και των υποστηρικτικών του μηχανισμών.
3. Προτείνουν η οποιαδήποτε μεταβολή μέρους του κειμένου του ΚΠολΔ να συναρτάται προς την επίπτωση επί των διατηρούμενων διατάξεων, πράγμα που θα διαπιστωθεί μόνο με ενδελεχή παραβολική μελέτη όλου του κειμένου του προς τις τροποποιούμενες διατάξεις.
4. Επαναφέρουν τις πάγιες θέσεις της Εταιρίας, για την ίδρυση ειδικών ποινικών τμημάτων στα μεγάλα δικαστήρια και για την ίδρυση δικαστικής αστυνομίας.
Β. Κατ΄ ιδίαν παρατηρήσεις:
1. Δεν συμφωνούν προς την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 31 ΚΠοινΔ περί απαγόρευσης σύνταξης πορίσματος από τον ενεργούντα προκαταρκτική εξέταση, αφού στην πράξη μια τέτοια έκθεση υποβοηθεί τα επιλαμβανόμενα περαιτέρω όργανα, αλλά και το δικαστήριο.
2. Δεν συμφωνούν προς τις προτεινόμενες ρυθμίσεις [άρθρ. 12 παρ. 3 του Νομοσχεδίου, άρθρ. 245 ΚΠοινΔ] περί περάτωσης της προανάκρισης επί πλημμελημάτων αρμοδιότητας μονομελούς πλημμελειοδικείου, με διάταξη μόνο του εισαγγελέα πλημμελειοδικών, αλλά έχουν τη γνώμη ότι θα πρέπει προς τούτο να υπάρχει και η σύμφωνη γνώμη του προέδρου πλημμελειοδικών και επί πλέον δεν συμφωνούν με την παροχή μετά ταύτα διαρκούς δυνατότητας ανάσυρσης της δικογραφίας και αναβίωσης της δίωξης, ώστε να είναι διαρκής όμηρος ο άπαξ διωχθείς.
3. ΄Εχουν επιφυλάξεις ως προς το εύρος της προτεινόμενης τροποποίησης του άρθρ. 114 ΚΠοινΔ, με την οποία το πλείστον των πλημμελημάτων θα εκδικάζεται από το μονομελές πλημμελειοδικείο και σε δεύτερο βαθμό από το τριμελές πλημμελειοδικείο, αλλά λόγω της ιδιαίτερης σοβαρότητάς τους προτείνει να εξακολουθήσουν να παραμείνουν στην αρμοδιότητα του τριμελούς πλημμελειοδικείου και τα ακόλουθα αδικήματα : της ψευδούς καταμήνυσης [229], τη κοινώς επικίνδυνης βλάβης [273], της δηλητηρίασης πηγών και τροφίμων από αμέλεια [280], της παραβίασης μέτρων πρόληψης ασθενειών με πρόθεση [284], παρεμπόδιση αποτροπής κοινού κινδύνου [288 παρ. 1], της διατάραξης ασφάλειας συγκοινωνιών με κίνδυνο ανθρώπου [290], της έκθεσης πλοίου σε κίνδυνο με λαθρεμπόριο [296], της ανθρωποκτονίας με συναίνεση [300].
4. Δεν συμφωνούν με την προτεινόμενη ρύθμιση του άρθρου 31 ΚΠοινΔ περί πλήρους απαγόρευσης κύριας ανάκρισης επί πλημμελημάτων, αφού η σπουδαιότητα και η περιπλοκότητα πολλών πλημμελημάτων, όπως λ.χ. της πρόκλησης ναυαγίου από αμέλεια [278] απαιτεί πολλές φορές ενδελεχή ανακριτική διερεύνηση.
5. Δεν συμφωνούν με την πλήρη κατάργηση της δυνατότητας εισαγωγής της υπόθεσης απ΄ ευθείας στο συμβούλιο εφετών, αν συμφωνούν ο ανακριτής και ο εισαγγελέας [ΚΠοινΔ 308].
6. Εκφράζουν αμφιβολίες για τη συμβατότητας με το άρθρ. 6 παρ. 3 στοιχ. δ. της ΕΣΔΑ, της προτεινόμενης με το άρθρ. 30 του Νομοσχεδίου ρύθμισης, περί πλήρους απαγόρευσης τρίτης αναβολής προκειμένου να επιτευχθεί η εμφάνιση μάρτυρα ή πραγματογνώμονα στη δίκη.
7. Εκφράζουν αμφιβολίες για τη συμβατότητα με το άρθρ. 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ και το άρθρο 2 του 7ου Πρωτοκόλλου της, της υπάρχουσας και παραμένουσας ρύθμισης, των άρθρ. 478 παρ. 2 και 508 ΚΠοινΔ, κατά τις οποίες τα ένδικα μέσα της έφεσης και αναίρεσης είναι απαράδεκτα, αν ο ασκών αυτά δεν έχει υποβληθεί στην εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής.
8. Δεν συμφωνούν με την προτεινόμενη επιμήκυνση της αναστολής της παραγραφής επί πλημμελημάτων από τρία σε πέντε έτη [ΠΚ 113 παρ. 3], αφού αυτό δεν συμβάλλει στην επιτάχυνση, αλλά θάλπει περαιτέρω επιβραδύνσεις της δίκης, με συνέπεια την έκθεση της Χώρας μας σε μεγάλο αριθμό προσφυγών για βραδύτητα απονομής δικαιοσύνης ενώπιον του ΕΣΔΑ.
9. Δεν συμφωνούν, διότι θεωρούν ανεπιεική, την προτεινόμενη τροποποίηση των άρθρ. 289 παρ. 2 και 393 παρ. 2 ΚΠοινΔ, κατά το μέρος τους, που ως προϋπόθεση της απαλλαγής του δράστη τίθεται η ικανοποίηση του παθόντος μέχρι της έναρξης της συζήτησης στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, αντί μέχρις έκδοσης οριστικής απόφασης που ισχύει σήμερα.
10. Εκφράζουν αμφιβολίες ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής του προτεινόμενου μέτρου του ορισμού των προεδρευόντων στα μεγάλα πρωτοδικεία και εφετεία για μεγάλο χρονικό διάστημα [Οργ. Δικαστ. Ν. 1756/1988].
11. Δεν συμφωνούν με την προτεινόμενη μείωση των προσόντων διορισμού των ανακριτών κατά το χρόνο υπηρεσίας τους ως δικαστών σε 4 έτη από 8 που ισχύει σήμερα, αλλά προτείνουν ότι θα είναι επαρκής η υπηρεσία των 6 ετών. Προς τούτο λαμβάνεται υπόψη η διαρκώς αυξανόμενη πολυπλοκότητα των υποθέσεων που χειρισμός τους απαιτεί μεγάλη εμπειρία.